Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fahiş kira artışına yasal düzenleme mesajının ardından gözler 8 milyon kiracıyı koruyacak adımlara çevrildi. Kira artışına ilişkin yasal frenleme çalışması ilgili bakanlıkların katkılarıyla Adalet Bakanlığı koordinasyonunda yürütülecek.
Mevcut sistemde kira artışını baz alan TÜFE’nin 12 aylık ortalaması yerine bir üst sınır getirilmesi seçenekler arasında. Sabah’ın haberine göre gayrimenkulün yaşı, metrekaresi, katı, konumu ve kalitesi dikkate alınarak bölgesel değerler belirlenecek.
YASAL DÜZENLEME YAPILACAK
Hükümetin kiracıları korumak için uyguladığı yüzde 25’lik tavan, Temmuz ayında sona erecek. Yasal düzenlemeye rağmen ev sahipleri başta olmak üzere eski kiracıları “Ya fiyatı artırın ya da evden çıkın” basıyor. Bu yazıda kira artışlarında 12 aylık TÜFE ortalaması dikkate alınıyor.
Kira artışlarında üst tavanın devam etmesi, 5 yaşını dolduran kiracıdan cari fiyatın sorulacağı sürenin uzatılması masadaki seçenekler arasında yer alıyor.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Ali Güvenç Kiraz, batı ülkelerinde olduğu gibi gayrimenkulün konumu, metrekaresi, gayrimenkulün yaşı, kalitesi (daire, ofis işyeri vb.)
MÜCADELE FIRSATLARI
Kiraz, “Bu uygulama, ortalama 10 bin lira ise 5’inci katta 100 metrekare daire 4 bin liradan verilsin demek değildir. fırsatçı bir çaba harcanır.sokak ve mahalle değerleri bakanlığın topladığı verilerle belirlenir.sokak üstü 20 yıllık daire veya 5 yıllık daire veya zemin kat için kesin fiyat belirlenmez ve üst kat.Bu sistem geçerliyse 4 yılda belirlenen fiyat, 12 aylık TÜFE ortalaması ile değil, emlak vergisinde mevcut sistem tarafından belirlenir ve bu süre içerisinde sonraki yıllarda değerleme oranında artış yapılır. içinde olacak”söz konusu.
Kiracı ile kiraya veren arasındaki sözleşmede, kiracının hakları mevcut sistemde Borçlar Kanunu’na göre belirlenmektedir. Yasaya göre kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında kiracı aleyhine hiçbir değişiklik yapılamaz.
Konut veya ofis kiralamalarında, kiracının sözleşmenin bitimine en az 15 gün kala bildirimde bulunmaması durumunda sözleşme devam eder. Yenilenemeyen sözleşmeler aynı şekilde 1 yıl daha geçerlidir. Bu durumda mal sahibi, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi feshedemez.
SINIFLAMA VE PUANLAMA SİSTEMİ
Sınıflandırma ve puanlama, dünyada kira kontrolü amacıyla en yaygın kullanılan yöntemdir. Hollanda’da uygulanan puanlama sistemi ile konutların kira fiyatları bir değerlendirme yapılarak belirleniyor. Evler büyüklük, yaş, oda sayısı, mutfak, banyo, bahçe, enerji verimliliği gibi birçok farklı kritere göre puan alıyor. Bu faktörlerden elde edilen puanların toplamı belirli bir sınırın altındaysa, ev “toplu Konut”kapsamına girer.
AVRUPA’DA YÜKSEK KİRA FİYATLARI SORUNU
İsviçre ve Portekiz başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde yüksek konut fiyatları nedeniyle protestolar düzenlendi. Hollanda’da kira artışlarına tavan sınırlama getirildi. Avusturya, toplu konut sakinlerinin gelirlerinin üçte birinden fazlasını kira olarak ödemelerini yasakladı. Ek olarak, “Sosyal fon”İşsizlere ve kirasını ödeyemeyenlere yardım sağlar.
